Neden Bazı Aşıları Yılda Bir, Bazılarını da Her Yıl Yaptırıyoruz?

Dünya Sağlık Örgütü’nün paylaştığı verilere göre; Çocukluğumuzda yaptırdığımız kızamık, su çiçeği ve kabakulak gibi aşılar sayesinde artık durum böyle değil. hastalıklar hemen hemen hiç görülmez.Bu aşılar sayesinde her yıl 2-3 milyon hayatın kurtarıldığı tahmin ediliyor.

Teknoloji ile birlikte aşı gibi tedavi teknikleri Sağlık alanında birçok şey gelişiyor. Ancak her yıl veya belirli aralıklarla bazı aşılar yaptırmamız gerekiyor. Bunun nedenlerini sizler için derledik.

Bunu anlamak için öncelikle vücudumuzun bağışıklık sisteminin nasıl çalıştığını öğrenmeliyiz.

Bağışıklık sistemimiz farklı tıpta, vücudumuzu zararlı bakteri ve virüslerden korumak için birlikte çalışıyor. koruyucu sistemlerden oluşmaktadır.Bu sistemler doğal ve kazanılmış bağışıklık olarak ikiye ayrılır.

Doğuştan gelen bağışıklık, doğumda sahip olduğumuz bağışıklıktır. Deri gibi dış savunma bölgelerinden ve hücreler gibi iç savunma bölgelerinden oluşur. Acil bir durumda doğuştan gelen bağışıklık sistemimiz ilk müdahale ekibiolarak düşünebiliriz

Edinilmiş bağışıklık, doğuştan sahip olmadığımız ve Yaşamımız boyunca geliştirmemiz gereken bağışıklıktır. Bu sistem aktif ve pasif olarak ayrılmıştır. Aşıları ilgilendiren sistem aktif bağışıklık olduğu için pasif bağışıklıktan bahsetmeyeceğiz.

Bir hastalığa maruz kaldıktan sonra aktif bağışıklık Vücudumuzun bir bağışıklık tepkisidir.Bu yansımalar, vücudumuz virüslerle savaşmak için özel antikorlar geliştirdiğinde doğal olarak meydana gelir veya aşılar yoluyla yapay olarak oluşturulabilir.

Doğal aktif bağışıklığımız bizi nasıl korur?

Bağışıklığımızın farkı, ilk saldırıdan sonra asla unutmamasıdır. Yeni bir virüsle ilk karşılaştığında, vücut davetsiz misafiri tanır ve antijene özgü antikorlar Üretmek zaman alır. Bu süreç ciddi hastalıklara neden olabilir.

Bağışıklık sistemi ancak makul bir patojenle deneyim kazandıktan sonra vücudu bir sonraki istila için hazır tutar. bellek koruma hücreleri oluşturur. Bu hafıza hücreleri, virüsle tekrar karşılaştıklarında çok daha hızlı ve güçlü bir bağışıklık tepkisi başlatırlar. Böylece hastalıktan uzun süreli korunma şansı artar.

Peki aşılar bizi hastalıklara karşı nasıl korur?

Aşılar yukarıda da belirttiğimiz gibi hafızayı yeniden oluşturarak çalışır. Birçok aşı bunu farklı şekillerde yapar. Ama en temel haliyle birden fazla aşı bunu yapıyor. Virüsü etkisiz hale getirerek veya zayıflatarak oluşur.Gerçek bir virüsle karşılaştığında, nasıl savunma sağlamak için savaşa girmeden önce silahları hazırlıyorsa, antikorları ortaya çıkaracak antijen üretir.

Son Covid-19’umuz için kullanılan mRNA aşıları Herhangi bir virüs içermez.Bununla birlikte, gerçek bir enfeksiyona hazırlık olarak vücutta bir antikor aynası oluşturmak temel amacı ile çalışır.

Gelelim asıl konumuza. Neden her yıl bazı aşıları yaptırmamız gerekiyor da diğerlerini bir kez yaptırmak yeterli oluyor?

Bir aşının ne kadar süre dayanacağı birkaç faktöre bağlıdır. Birincisi, antikorlar savunma sistemleri sonsuza kadar çalışmaz ve spoiler ifadeleri değerlidir. Kızamık gibi hastalıklarda bu oran nispeten yavaştır. Bu, antikorların ve aşı kaynaklı bağışıklığın yıllarca güçlü kaldığı anlamına gelir.

Tetanoz, grip gibi bazı aşılarda, Antikorlar daha hızlı parçalanır.Zayıflamış antikorları onarmak ve daha güçlü bir bağışıklık yanıtına sahip olmak için her yıl veya belirli aralıklarla rapel aşılar yapılmalıdır.

Aşının korunmasını etkileyen bir diğer faktör ise virüslerin sürekli mutasyona uğraması.

Bir virüs “kararlı” ise çoğalır mutasyona uğramak o kadar yavaş olur. Bu bize büyük bir avantaj sağlıyor. Kızamık, çoğalması pek mümkün olmayan kararlı bir virüstür. Bu yüzden her yıl aşı olmamıza gerek yok. Bu tip virüsler aşılama ile neredeyse yok edilmektedir.

Grip, Covid-19 ve tetanoz hızla çoğalabilen ve çok mutasyona uğrayabilen virüslerdir. örneğin Her yıl birden fazla yeni grip türü ortaya çıkıyor,Bu yüzden her yıl grip aşısı olmamız gerekiyor.

Tedavi edilebilir hastalıklara yakalanmamak veya tekrar hastalanmamak için aşı olmanızı öneririz.

• Kaynaklar: Harvard Health Publishing, HealthMatch, CedarsSinai