Fahriye KUTLAY ŞENYURT
Veldo Makine Ar-Ge A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Veli Doğan, son günlerde bazı basın yayın organlarında şirketleri ile ilgili çıkan Alata’daki Ar-Ge tesislerinde biyodizel üretimi yaptığı şeklindeki haberlere ilişkin Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde düzenlediği basın toplantısında, “Haksız ithamlar bizleri yordu, yıpratıcı bir sürecin ardından ArGe çalışması yaptığımız Alata’daki tesislerimizi kendi arazilerimize taşıyarak faaliyetlerimizi orada sürdüreceğiz” dedi.
Enerji, otomotiv, turizm ve teknoloji sektörlerinde faaliyet gösteren Aldo Grup bünyesinde yer alan Veldo Makine Ar-Ge, organik ve plastik atıkları oksijensiz ortamda yüksek sıcaklıkla parçalayarak katı, sıvı ve gaz ürünlerine dönüştürmek üzere Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsüne ait bin 300 dönümlük arazinin 700 metrekaresine 50 milyon lira bedelle proliz Ar-Ge tesisi kurdu.
Mersin Üniversitesi ortaklığı ve TÜBİTAK onayı ile oluşturulan projede zeytin çekirdeği, ceviz ve Antep fıstığı kabuğu gibi tarımsal atıkları sera naylonu ve meyve taşıma kasası benzeri tarımsal plastikleri işleyen Veldo, şu an zeytin çekirdeğinden açığa çıkan gazdan elektrik, organik gübre ve bitki koruma ilacı, sıvı katranından su geçirmez yalıtım maddesi, posasından ise toprak koruma malzemesi olarak kullanılabilen karbon elde ediyor. Benzer şekilde işlenen plastikten ise sürdürülebilir katı, sıvı ve gaz yakıt üretiyor.
Atıklardan katma değerli ürünler üreten teknoloji
Mersin Teknopark’ta faaliyetlerini sürdüren Veldo’nun, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünden gelen iş birliği talebi üzerine bu Ar-Ge tesisini hayata geçirdiklerini kaydeden Veli Doğan, “Sahip olduğumuz pek çok uygun arazi yerine, bu Ar-Ge tesislerini Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü içerisinde kurmamızın yegâne sebebi memleketimizin tarım alanında gelişmesi maksadıyla çalışan bu enstitümüzle iş birliği yaparak buradaki faaliyetlerden kaynaklanan atıkları piroliz yöntemi ile yine tarım alanında çığır açacak ürünlere dönüştüren bu teknolojiyi yerinde test ederek geliştirmektir” dedi.
Basın mensuplarına tesisi gezdiren Veli Doğan, daha önce âtıl durumda olan bir hayvan barınağı ve boş bir atık alanı değerlendirerek kurdukları tesisin tamamen Ar-Ge çalışması yapmasından dolayı “ÇED gerekli değildir” kararı alınarak faaliyete geçirildiğini söyledi.
Yaptıkları Ar-Ge çalışmalarının temel amacının çevreye duyarlı, sürdürülebilir üretimi desteklemek ve atıkları bertaraf etmenin yanında katma değerli ürünler elde etmek olduğunu kaydeden Doğan, bu çalışmaları, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü yanı sıra Mersin Üniversitesi İleri Teknoloji Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (MEITAM), Karadeniz Teknik Üniversitesi gibi bilim kurumları ile birlikte yürüttüklerini vurguladı.
Piroliz tesisinde 4 farklı ürün elde ediliyor
Ar-Ge tesislerinde zeytin kabuğu, zeytin, kayısı, fıstık ve fındık çekirdeği, çam, meşe ağacı ve diğer orman atıklarını kullandıklarını açıklayan Veli Doğan, bu hammaddelerin ilk önce kırma ve nem alma işleminden geçirildiğini, ardından patenti kendilerine ait olan reaktörde 700 derecede oksijensiz ortamda yanma olmadan ısıtıldığını ve bu işlem sonucunda da çevreye hiçbir zararlı atık bırakmadan 4 farklı ürün elde ettiklerini söyledi.
Doğan, “Oksijensiz ortamda yanma olmadan gerçekleşen bu işlemde doğaya zararlı gaz salımı da olmuyor. Çünkü oradan çıkan zehirli gazları biz alıyoruz, filtreliyoruz, motora gönderiyoruz ve ilk ürün olarak elektrik üretiyoruz. İkinci ürün olarak odun sirkesi adını verdiğimiz bir ürün elde ediyoruz. Odun sirkesinin içerisinde iki yüz tane aktif madde var. Bu iki yüz tane aktif maddeyle alakalı biz çalışmalarımızı yaptık.
Tarım ve Orman Bakanlığı’na götürdük. Laboratuvar çalışmaları yapıldı. Burada, Alata’da bitkiler üzerinde denendi. Ar-Ge tesisimizin burada olmasının nedeni de bu zaten. Son derece verimli sonuçlar aldık. Üçüncü ürün olarak odun sıvısının altındaki daha koyu bir sıvı olan katranı elde ediyoruz. Katranla ilgili de çalışmalar yaptık. Böceklenmiş olan ağaçlarda denedik. Ağaçlardaki bütün böcekleri ve zararlı örümcekleri yok ettiğini, ağaçların gelişimini ve verimini ciddi oranlarda artırdığını gördük.
İçerisinde inanılmaz bir asetik asit var. Dördüncü ürün olarak posasından, toprak koruma malzemesi olarak kullanılabilen karbon elde ediyoruz. Karbon başlı başına bir değer iken bunun devamında dünyadaki tüm elektrikli araçların, tüm bataryaların ham maddesi olan grafen elde edebileceğimizi keşfettik. Bu konudaki araştırmalarımız devam ediyor” diye konuştu.
“Ar-Ge çalışmalarımız devam edecek”
Çalışmalarının faydaları ve başarısının her alanda birer birer kendini kanıtlarken, şeffaf bir şekilde, ülke menfaatlerini gözeterek yaptıkları bu ArGe çalışmalarına rağmen hak etmedikleri asılsız ithamlarla karşı karşıya kaldıklarını ifade eden Veli Doğan, “Bu ithamlar aile olarak bizleri üzdü. Alata’daki Ar-Ge tesislerimizi kendi arazimize taşıma kararı aldık. Bu karar araştırmaya, geliştirmeye, yüksek teknolojili ve sürdürülebilir ürünler için çalışmaya son vereceğimiz anlamına gelmiyor. Aldo Grup ülkemizin ve dünyamızın daha yaşanılabilir bir geleceğe kavuşması için çalışmalarını var gücü ile sürdürecektir” ifadelerini kullandı.
